Asperger Sendromu – Prof. Dr. SEFA GÜLTÜRK

Asperger Sendromu

Asperger sendromu çocukluk döneminde başlayan ve sosyal etkileşimi zorlaştıran bir sorundur. Asperger sendromu, kişinin dünyayı algılayışını ve diğer insanlarla iletişimini etkileyen otistik spektrum bozukluklarından biridir. Bu sendroma sahip kişiler, diğer insanlardan farksız bir zekaya sahip olmasına rağmen sosyal beceriler konusunda yetersizdir. Asperger sendromuna sahip kişilerdeki sosyal beceri eksikliğinin asıl nedeni şudur: Onlar vücut hareketlerinin ve ses tonlarının içerdiği anlamları algılamakta zorluk çekerler.

Asperger sendromlu çocuklarda görülen tipik özellikler şöyledir:

– Aşırı derecede içine kapanıktırlar.

– Orantısız duygusal tepkiler verirler.

– Empati hissedememe durumu; başkalarının beden dilini ve duygularını anlamakta zorluk yaşarlar.

– Sohbeti başlatma ve sürdürmede zorluk yaşarlar.

– Rutini sever, değişiklikten hoşlanmazlar.

– Duruma uygun olmayan mimik ve jestlere sahiptirler.

– Tekrarlayıcı davranışlar sergiler.

– Sorulara her zaman uygun yanıt vermezler.

– Karşısındaki konuşurken değişen ses tonunu anlamaz, esprileri algılayamazlar.

– Göz temasının kurulmasında ya da söz konusu kişiye odaklanmada zorluk yaşarlar.

– Belli bir konuya abartılı ilgi duyarlar. Otomobil, uzay, ağaç çeşitleri gibi konularda her detaycı olabilirler.

– Sevdiği konularda aşırı konuşur, tek taraflı sohbeti sürdürürler.

– Motor becerilerinde yaşıtlarına göre öğrenme daha geç gerçekleşir.

– Arkadaşlık ilişkilerininde problem yaşarlar.

Asperger sendromu olan  bir çocuğa yaklaşım nasıl olmalıdır?

Aspergerli çocuklarda eğitim çok önemlidir. Sosyal ve iletişim alanında ve davranış eğitiminde  yardıma ihtiyaç duyarlar.

– Çocuğun hayattaki ilk öğretmeni olarak, onu hayata hazırlamada en büyük görev ebeveynlere düşmektedir. Çocuğunuzun sosyal ortamlara girebilmesi için çocuğu desteklememiz gerekmektedir. Asperger sendromuna sahip çocuklar göz teması kurmakta güçlük çekerler. Göz  teması kurması konusunda evde yapacağınız pratiklerle, onu yaşıtlarıyla göz teması kurma konusunda teşvik edebilirsiniz.

-Genel problem çözme becerilerinin kazandırılması konusunda desteklenmelidir. Çocuğun kafasını karıştıracak bir şey olduğunda, ona yapması veya sorması gerekenleri öğretebilirsiniz. Böylelikle uygunsuz bir söz yerine, sizin ona öğrettiğiniz bir şeyi söyleyebilir. “Ne dediğini anlamadım. Daha basit anlatır mısın?” gibi.

-Belli kavramlar ve davranışların açık ve gerekirse ezberleterek öğretilmesi gerekir. Onlarla bazı konuşma pratikleri yapabilirsiniz.

“- Adın ne?”

“- Ben de oynayabilir miyim?”

Onlara bunun gibi basit cümleler öğretmek, sosyalleşmeleri adına onlara çok yardımcı olacaktır.

– Çocuklar diğerlerinin davranışlarını kopyalama ve taklit etme konusunda her zaman iyidir. Onları diğer çocukların yaptıklarını izleme konusunda teşvik edebilirsiniz. Böylece belirli durumlarda nasıl davranması gerektiğini öğrenebilir.

Hastalığın otizmden farkı nedir?

Asperger sendromu olan çocuklar bebeklik yıllarında sağlıklı gelişirler. Oysa otistik çocuklar çok daha erken belirti verirler, çevreleriyle iletişimleri yoktur, konuşma gecikmesi vardır. Aspergerli çocuklarda konuşma gecikmesi yoktur. Ama hareketlerini kontrol etmekte zorluk çekerler, sakarlık belirgindir. Fiziksel görüntüleri normaldir ama tuhaf mimik ve jestleri vardır.